POLACY NA ŚWIECIE

Szwecja: Polonia złożyła wieńce na katolickim cmentarzu Haga Norra

Fot. Getty Images/Grabowsky/Photothek
podpis źródła zdjęcia

Konsul RP Maciej Zamościk oraz szwedzka Polonia złożyli w sobotę wieńce na katolickim cmentarzu Haga Norra w Solnie pod Sztokholmem. Polskie groby przyozdobiono biało-czerwonymi flagami.

Konsul RP w Sztokholmie Maciej Zamościk oraz przedstawiciele organizacji polonijnych i polskiej szkoły przy ambasadzie RP złożyli kwiaty pod znajdującym się na środku cmentarza krzyżem. W tym miejscu tradycyjnie zapalają znicze Polacy, mający groby swoich bliskich w innych odległych miejscach.

Harcerze z dwóch działających w Sztokholmie organizacji skautowych zorganizowali poczty sztandarowe, obok nich powiewały dwie flagi: szwedzka oraz polska.

Wcześniej w cmentarnej kaplicy mszę św. odprawił ksiądz z Polskiej Misji Katolickiej w Sztokholmie.

Od kilkudziesięciu lat pomnikami polskich bohaterów niepodległościowych na cmentarzu Haga Norra opiekują się Krystyna i Jan Andrzejewscy.

- Nie byłoby to możliwe, gdyby nie pomoc ze strony dyplomatów - podkreślił Jan Andrzejewski.

Przypomniał, że współzałożycielem powstałego w 1939 roku Polskiego Komitetu Pomocy był Alf de Pomian-Hajdukiewicz, syn powstańca styczniowego i pracownik poselstwa polskiego w Sztokholmie.

Zmarły w 1972 roku w wieku 105 lat Pomian-Hajdukiewicz spoczywa na tej nekropolii. Polski Komitet Pomocy co roku przeprowadza kwestę na utrzymanie pomników oraz inicjatywy charytatywne w Polsce.

Na cmentarzu Haga Norra pochowany jest powstaniec styczniowy, delegat Rządu Narodowego na Skandynawię Józef Demontowicz, działacz ludowy i wicepremier (1924-25) w rządzie Władysława Grabskiego Stanisław August Thugutt, a także właściciel browaru w Żywcu arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg, który w 1920 roku przyjął polskie obywatelstwo i walczył z bolszewikami.

Gołąbkiem pokoju przyozdobiony jest pomnik Elny Gistedt-Kiltynowicz, Szwedki, która w okresie międzywojennym była primadonną Operetki Warszawskiej. W 1943 roku wypożyczyła ciężarówkę z ambasady Szwecji w Warszawie i pojechała ratować wywożone z Zamojszczyzny przez Niemców dzieci. Część z nich udało jej się wykupić.

Na cmentarzu znajduje się również mogiła polskich sióstr z zakonu elżbietanek, które działają w Szwecji od 1866 roku.

Historia pierwszego katolickiego cmentarza Haga Norra w protestanckiej Szwecji sięga przełomu lat 1848-49, gdy u wybrzeży Portugalii rozbił się i zatonął szwedzki statek handlowy. Dla około 200 marynarzy z protestanckiej Szwecji zaczęto szukać miejsca pochówku na katolickiej ziemi portugalskiej. Zgoda na pochowanie „innowierców” w Portugalii doprowadziła do negocjacji i otwarcia w zamian cmentarza dla katolików w Solnie pod Sztokholmem.

W Szwecji polskie groby znajdują się również na wielu innych nekropoliach m.in. w Laerbro na Gotlandii czy w Lundzie, gdzie dotarli więźniowie niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych w ramach akcji tzw. białych autobusów szwedzkiego Czerwonego Krzyża. Wielu z nich wycieńczonych i chorych zmarło wkrótce po przybyciu.

Polacy spoczywają ponadto na cmentarzu w Mariefred (ok. 70 km na zachód od stolicy Szwecji). Do tego miasteczka trafili w 1940 roku polscy podwodniacy. Marynarze z okrętów ORP Sęp, Ryś i Żbik zostali w 1939 roku zatrzymani w podsztokholmskiej twierdzy Vaxholm przez szwedzkie władze. W Mariefred początkowo przebywali w obozie internowania, później zostali pozytywnie przyjęci przez miejscową ludność.

W protestanckiej Szwecji dzień Wszystkich Świętych obchodzony jest od 1953 roku w sobotę między 31 października a 6 listopada. W tym roku przypada w dniu 6 listopada.
źródło: PAP, fot. Getty Image/Ute Grabowsky/Photothek
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat